Prljuša na Rudniku proglašena za arheološko nalazište

Rudnik – Pored arheološkog nalazišta Drenje na Rudniku, Odlukom Vlade Republike Srbije (05 broj 633-1441/2017, od 23. februara 2017. godine) lokalitet Prljuša na planini Rudnik proglašen je za arheološko nalazište – teritoriju od posebnog istorijskog i kulturnog značaja.

Lokalitet je registrovan 1980. godine, a iskopavanja započeta osamdesetih godina XX veka nastavljena su 2010. godine, u organizaciji Arheološkog instituta iz Beograda i Muzeja rudničko-takovskog kraja.

Sirovine sa Prljuše, kao što su gorski kristal i malahit, korišćene su još u neolitu. Eksploatisanje rude bakra potiče iz ranog bakarnog doba (eneolita) i vezuje se za kulturu Bubanj-Hum I (oko 4.000 godine pre nove ere). Na površini lokaliteta dokumentovano je više od dvadeset praistorijskih okana. Cela padina je prekrivena krupnim siparom u kome se nalaze praistorijski kameni rudarski batovi sa žlebom.

Dosadašnji nalazi potiču iz najmlađih okana na vrhu lokaliteta, jer su praistorijski rudari kopali od dna prema vrhu brda, zasipajući stara okna jalovinom. Metalni predmeti izrađeni od rude iz ovog rudnika otkriveni su na eneolitskoj nekropoli u Dolnoslavu (južna Bugarska), što dokazuje značaj najstarije eksploatacije rudnika i razgranate puteve trgovinske razmene sirovina na Balkanu.

Arheološko nalazište Prljuša je od velikog značaja s obzirom na to da je najveći poznati praistorijski rudnik bakra u Evropi na osnovu površine koju zahvata, vidljivih rudarskih okana i nalaza rudarskih alatki.