Prerast u selu mladosti Miloša Velikog
Dobroselica, Zlatibor – Kakva je ovo neobičnost, zapitaju se kod pećine-kamenog mosta u Dobroselici znatiželjnici koji odmor na Zlatiboru koriste da prokrstare ovom planinom. A onda pored ovog čudnog dela rukom prirode klesanog spaze tablu koja ih obaveštava da je to prerast (prerasti su prirodni kameni mostovi), koja je u narodu ovog kraja poznata kao Točkovička pećina ili Šupljica.
“Do pećine vodi put preko Vodica, zatim preko prevoja Marjanski presedo, odakle se spušta do njenog južnog otvora. Prerast je u vidu prirodnog mosta koji nastaje obrušavanjem pećinskih tavanica iznad vodenog toka. Kroz pećinu teče potok, nekadašnja ponornica“, napisano je ovde.
Voda je, dakle, ovuda tekla i erozijom od pećine u dugom vremenu uspela da napravi kameni most. Kažu da ova prerast po svojim dimenzijama spada među šest najvećih kamenih mostova u Srbiji (visok 12 metara na gornjem ulazu, a na izlazu 16 metara). Ima zapisa da je ta prirodna retkost jedini takav geomorfološki objekat u zapadnoj Srbiji i da se nalazi na listi nacionalnog geonasleđa.
Prerast je na dvadesetak kilometara od turističkog centra Zlatibora i sasvim blizu središta Dobroselice, lepog zlatiborskog sela. U prerasti se, pričaju, narod skrivao od neprijatelja tokom stradanja i ratova, u ovim šupljinama ponekad skrivao municiju, a ima predanja da su nekad ovde nalazili i zlato. Kod prerasti je doskora bila jedna kruška koju je, kako se u narodu ovog kraja prenosi, u mladosti zasadio nekadašnji knjaz srpski Miloš Obrenović.
On je, rodom iz požeške Gornje Dobrinje, ostavši u siromaštvu kad mu je otac umro oko 1800. godine mlad došao na Zlatibor i tri godine služio u Dobroselici kod trgovca stokom Aksa Ječmenice. U to doba trgovci su stoku otkupljivali u jednom, a prodavali u drugom kraju, stada goneći kilometrima. Takav posao mogli su da rade samo sposobni a neoženjeni momci, odvojeni od kuće i porodice, vični jahanju i radu sa stokom, ali i vešti u rukovanju oružjem jer je trebalo stada sačuvati od hajdučkih zaseda i divljih zveri. Mladom Milošu je to uspevalo, pa je za kratko vreme na taj način prošao široke prostore, čak i do Venecije, upoznavši karaktere i način života ljudi. Potom je prešao kod brata Milana koji je započeo svoju trgovinu stokom, da bi kasnije postao ustanik, hrabar ratnik, vojvoda, knjaz Srbije i Miloš Veliki, kako se danas novi auto-put po njemu naziva.
Sada u Dobroselici, selu Miloševe mladosti, ima planova da mu naprave spomen-česmu. Možda i zato što postoji legenda da je zaslužan i za ime sela. Jer nekad se ovo naselje zvalo Zloselica, pa kazuju da je Miloš, kad je jednom kao vladar ovde bio lepo dočekan i dobro ugošćen, naredio da ga preimenuju u Dobroselica. Nije potvrđena osnovanost te priče, tim pre što ima i starija legenda da se ime Zloselica promenilo u Dobroselicu još u srednjem veku i to po naredbi cara Dušana, ovde vrlo ljubazno dočekanog.
A znamenitost sela je i stara crkva brvnara, koja će za dve godine obeležiti tačno dva veka postojanja. U njenoj porti su tri visoka bora stolovaša stara oko tri i po stoleća, zakonom zaštićena. U nevelikom dobroseličkom hramu nalaze se vredne ikone koje su naslikali Janko Mihailović Moler i Aleksije Lazović.
(Objavila “Politika“, autor Branko Pejović)