BORAC I ŽELE-LJUTI RIVALI ILI BRAĆA ?

Stalno je prisutna dilema da li je Borac Železničaru „stariji brat“ ili „gradski rival“. Postoje navijači Borca koje interesuju samo rezultati „dečaka sa Morave“, a Žele ih ne zanima. Sve je manje tvrdokornih Želovaca koji u halu kraj Morave ulaze samo kada „dečaci sa stanice“ tamo nastupaju. Ali, da bi se odgovorilo na gore navedeno pitanje treba znati nekoliko činjenica. Najpre, prvi igrači Žela su nekadašnji Borčevi prvotimci, koji nisu videli dalju perspektivu u tom klubu, već su šansu za afirmaciju potražili na igralištu kraj železničke stanice. Zatim, veliki je broj igrača koji su prelazili iz jednog u drugi klub. Treba znati da se nisu samo igrači „šetali“ od Morave do železničke stanice, već su istom putem išli i treneri, sportski radnici, fizioterapeuti…

Što se rivalstva tiče, njega odavno nema. A, bilo ga je itekako. Od 1950. godine, kada je Železničar počeo da se takmiči, oba čačanska kluba su igrala u istom rangu – Srpskoj ligi, ali nam nisu poznati rezultati prvih međusobnih susreta. I sledeće godine gradski rivali su igrali u istoj ligi, a jednu utakmicu je dobio Borac sa 38:25, dok rezultat druge nam nije poznat. Godine 1952. Borac je bio u Prvoj saveznoj ligi, pa se čačanske ekipe nisu međusobno sastajale. Potom, 1953. njihov međusobni skor je bio nerešen 1:1 (39:31 za Borac i 39:32 za Železničar). Pošto se Borac 1954. godine takmičio sa najboljim jugoslovenskim klubovima međusobnih duela gradskih rivala ponovo nije bilo. Narednih godina međusobni skor je bio izjednačen – po jednu utakmicu dobijala su oba tima. Takav slučaj ponavljao se 1955. (32:30 za Omladinac i 62:57 za Borac), 1956. (51:45 za Železničar i 49:39 za Borac) i 1957. (67:50 za Borac i 43:40 za Železničar). Borac je bio uspešniji 1958. i pobedio u oba meča (72:42 i 66:55). Sledeće, 1959. Železničar je imao više uspeha, ostvario je pobedu (78:66) i remi (56:56), dok im se dogodine Borac revanširao na isti način (65:65 i 83:50).

Ravnopravni su bili i 1961: 83:80 za Borac i 63:59 za Železničar, dok se 1962. nisu susretali jer je Borac igrao u Drugoj ligi, a Žele u Srpskoj. Sledeće dve godine gradski rivali su izjednačeni u međusobnim pobedama: 1963. (93:59 za Borac i 72:64 za Železničar) i 1964. (62:58 za Borac i 69:68 za Žela). Od 1965. Borac preuzima apsolutnu primat, susreti su bili ređi, a Železničar je samo jednom trijumfovao. Borac je pobeđivao: 1965. (68:58 i 73:61), 1968. (106:88 i 87:69), 1976/77. (117:109 i 112:95), 1980/81. (120:100, dok je u drugoj utakmici trijumfovao Žele 91:90) i 2003/04. (86:80 i 101:79). U ostalim prvenstvima se nisu susretali. Železničar je samo jednom na konačnoj tabeli bio bolje plasiran od gradskog rivala. Bilo je to 1959. godine kada je Žele bio drugi, a Borac treći na tabeli Južne grupe Srpske lige.

Navedeni rezultati odnose se na prvenstvene utakmice, ali ovi rivali su se sastajali i u kup takmičenjima, a prijateljske i revijalne utakmice su bezbrojne. Ova dva kluba su i učesnici jednog nesvakidašnjeg sportskog događaja – košarkaškog maratona. Oni su 24. i 25. juna 1994. godine sa po 25 igrača neprekidno 24 sata igrali na dva koša na Želovom igralištu.

Rivalitet koji je u prvih deceniju i po postojao od 1965. više nema. Utakmica u kojima je Železničar pobeđivao sećaju se samo najstariji ljubitelji košarke. Višedecenijski privrženici ove igre sećaju se utakmice odigrane u Borčevoj hali u proleće 1981. godine kada je Rade Šljivić šutem iz kornera u poslednjoj sekundi meča doneo poslednju pobedu Želu nad lokalnim rivalom. A mlađi Želovci nisu doživeli radost pobede u međusobnim susretima. Znatno duže trajao je rivalitet u mlađim kategorijama, ali i njega nema već više od dve decenije.

Borac je celo prvenstvo u Prvoj saveznoj ligi 1954. godine odigrao na Želovom igralištu, a da Železničar od kako se Druga liga igra zimi (od 1971/72) svoje prvenstvene utakmice igra u Borčevoj hali kraj Morave (izuzev perioda 2006–2019, kada je igrao u sali Prehrambeno-ugostiteljske škole).

Prelasci iz Borca u Žele su počeli odmah po osnivanju „mlađeg brata“. Prvi igrači koji su došli na igralište pored železničke stanice i tu ostavili značajan trag su bili: Đorđe Nikolić, Miodrag Pantelić, Gradimir Jovanović, Dragić Jovanović i Vidosav Novaković ( Novaković se kasnije vratio u matični klub). Njihovim putem išli su i: Miloš Čukić, Tripko Adžić, Miodrag Marjanović, Vladimir Andrić, Milisav Mićo Vidaković, Radoš Vujošević, Svetislav Braco Drašković, Vladimir Marković, Mićo Matić, Zoran Zelenović, Vladimir Jovanović, Feđa Jovanović, Predrag Katanić, Stojan Kačar, Milutin Kovačević, Zoran Krivokapić, Bojan Ljubojević, Branislav Marić, Aleksandar Martić, Miroslav Maslarević, Predrag Matović, Slobodan Matović, Radmilo Mišović, Đorđe Nikolić, Bojan Nicović, Slobodan Ocokoljić, Radoslav Drašović, Radomir Pavlović, Ranko Perišić, Nikola Radmanovac, Dragan Redžević, Zoran Rešetar, Dragan Đurković, Radivoje Živković, Žarko Terzić, Aleksandar Tripković, Branko Cicvarić, Vladan Tutunović, Darko Ćurčić, Mihailo Šušić, Srđan Lešević, Nikola Bodić, Željko Bojović, Nikola Bojović, Nemanja Vasilijević, Veljko Vojinović, Dragan Vukićević, Pavle Gavrilović, Vladimir Kovačević, Jovan Kolaković, Stefan Krasić, Goran Kuljanin, Stefan Luković, Jovan Marković, Miloš Martinović, Ivan Milosavljević, Saša Nedeljković, Mirko Nikolić, Predrag Pantović, Miloš Papić, Miloš Pečenković, Radovan Radovanović, Ivan Ćosović, Dragan Čukanović, Vladimir Šutanovac, Petar Raković, Srđan Krsmanović, Miloje Šušić. Nekima od njih je igranje u Želu predstavljalo kraj uspešne karijere (R. Mišović, P. Katanić, R. Živković, Cicvarić, M. Kovačević, Terzić, Šušić…), a mnogi nisu uspeli da se izbore za seniorski Borčev dres, pa su šansu za afirmaciju tražili kraj železničke stanice. Pojedini igrači nisu direktno iz Borca došli u Železničar, već su u međuvremenu imali nastupe i za druge klubove, na primer Živković, Šušić…

U suprotnom smeru išli su najbolji Želovi igrači, pre svih legendarni Dragan Kićanović, ali i Ljubomir Šaja Radivojević , Vladimir Androić, Dragan Đukić, Dragan Basarić, Nikola Jovanović, Vojo Ilić, Milan Josipović Skobalj, Milan Kurćubić, Saša Sakson Ocokoljić, Nikola Ilić, Vojo Popović, Slobodan Radovanović, Ilija Cvetković, Đorđe Mićić, Filip Dumić, Peđa Stamenković, Ilija Cvetković, Miloš Pejanović, Stefan Mitrović.

Neki igrači su iz kluba sa železničke stanice otišli u Borac, pa se kasnije vratili i nosili Želov dres, kao što su: Tomislav Đelošević Ćamila, Ratko Joksić, Zoran Biorac, Slobodan Medojević, Radomir Rašo Marković, Saša Savić, Nenad Bukumirović, Dejan Kolarević, Nenad Bogdanović, Vladimir Dujović.

Više je onih koji su iz Borca došli u Železničar, pa se vratili u matični klub: Mirko Drobnjak, Branko Jorović, Nikola Mišović, Branko Kovačević, Vidosav Novaković, Milan Smiljanić, Predrag Strugarević, Stevan Strugarević, Zoran Radisavčević, Predrag Marković, Milan Bralović, Mirko Vukajlović, Miloš Nišavić, Aleksandar Mićović, Radenko Pilčević, Predrag Mijušković, Đorđe Tresač. Dva igrača su iz Borca došli u Železničar, pa se vratili među „crveno-bele“ i, na kraju, karijeru završili u Želu: Dobrilo Jojić i Ivan Gemaljević. Sličan put prešao je aktivni igrač Draško Radović.

Dreseve i Borca i Železničara nosili su i: Vlade Ivković, Radomir Savković, Vukadin Šunjevarić.

Podatak da je više od 120 igrača nosilo dreseve oba kluba dovoljno govori da su Borac i Žele dva bratska kluba, nerazdvojivo povezana generacijama košarkaša. Međutim, za ova dva kluba nisu nastupali samo isti igrači – bilo je i trenera, sportskih radnika i jedan fizioterapeut koji svoj posao radili u oba kluba. Milan Petronijević i Miloš Bohinjac su predvodili seniorske timove Železničara i Borca. Raško Bojić, Miroslav Milić i Vladimir Zlatanović su bili pomoćni treneri u oba kluba, s tim što je Bojić dugo godina vodio i Borčev prvi tim. Ljubomir Sikora je bio predsednik, a Zoran Biorac direktor u oba kluba. Raško Mojićević je dugogodišnji fizioterapeut Borca i Železničara.

Pruga koja povezuje Železničku stanicu i Bunker, bez obzira na širinu koloseka, uvek je bila dvosmerna. Igrači, treneri, sportski radnici su išli u oba smera, ne radujući zagrižene navijače oba kluba, ali u opštem interesu košarke i ličnih ambicija pojedinaca.

Tekst:Duško Radišić Lejča

Foto :Arhiva KK Železničar

tekst je u okviru medijskog projekta,,Čačak sinonim za košarku 2″.

,,Stavovi izneti u podržanom medijskom projektu nužno ne izražavaju stavove organa koji je dodelio sredstva“.