NEPOZNATA ISTORIJA ČAČKA U ROMANESKOJ TRILOGIJI MILKICE MILETIĆ
Nepoznata istorija Čačka u romanesknoj trilogiji Milkice Miletić
Sveprožimajuće prisustvo i uloga Čačka u prozi Milkice Miletić bili su tema književne večeri održane u četvrtak, 5. maja u Velikoj sali Gradske biblioteke „Vladislav Petković Disˮ. U predstavljanju knjiga učestvovale su autorka, profesorke književnosti Aleksandra Mišić i Milica Stanojčić, kao i prosvetna savetnica Danijela Kovačević Mikić. Za muzički deo bio je zadužen učenik Srednje muzičke škole, Jovan Pajović. Dok je Milkica Miletić, čitajući odgovarajuće odlomke, govorila o inspiraciji, izvorima i genezi pojedinačnih značajnih epizoda iz svojih dela, tri gošće su prikazale svaki od romana sa naročitim fokusom na predočenoj slici grada.
Smeštanjem našeg grada na mapu romantizovane istorijske fikcije, saradnjom sa IK „Deretaˮ i osvajanjem relevantnih književnih priznanja, Milkica Miletić se izdvojila među zavičajnim piscima. Specifična liričnost njenog proznog stila učinila je da na vešt, naizgled lak način, poetski i čulno spajajući duh tradicije i postmodernističku složenost, otključa nepoznate segmente prošlosti Čačka. Mada isprva nije planirano da budu konstruisana trilogija, romane „Terra d’oroˮ, „Zvona Bogorodice Gradačkeˮ i najnoviji, „Menuet u šejtanovim papučamaˮ, naknadno je povezala činjenica da opisuju trajanje jednog grada kroz vekove.
Izlaganje Aleksandre Mišić bilo je posvećeno prvom romanu „Terra d’oroˮ, primeru razbijanja zablude o potpunom mraku srednjeg veka i nepostojanju renesanse u centralnoj Srbiji. Takođe, profesorka Mišić je naglasila „dublju, finiju, iznijansiranu prirodu ženskog peraˮ, ozbiljan pristup radu na knjizi kroz istraživanje arhivskih izvora, kao i činjenicu da istorija ipak predstavlja samo podlogu na kojoj se razvijaju životi brojnih junaka.
Milica Stanojčić se bavila „Zvonima Bogorodice Gradačke”, pokušaju literarne rekonstrukcije misterije nestanka naslovnih zvona u XV veku. Pored diskretne hronološke veze uspostavljene sa prethodnim romanom, istaknuti su lepota kitnjaste priče, struktura koncentričnih krugova i jezik ispunjen poetičnim arhaizmima.
Naposletku, izlaganje Danijele Kovačević Mikić bilo je usmereno na zavičajnu folkloristiku, Čačak kao „književni topos pre nego toponimˮ i usud „varoši u dva carstvaˮ koji odražava vekovnu nacionalnu podeljenost. Ona je podsetila kako se priča razvija iz konkretne faktografije, blagom ironijom i finim humorom demistifikujući političke procese, a ljudskim tragedijama dotičući univerzalno putem pojedinačnog. Autorkin cilj, zaključila je, pre svega predstavlja oživljavanje atmosfere, boja i duha epohe, pri čemu Čačak ostaje prisutan kao slika naših, uvek istih naravi, a ne isključivo podloga lokalnih pejzaža i impresivne deskripcije.