Predstavljena monografija „Jermeni u Čačku“
U okviru tradicionalne godišnje manifestacije „Štampana reč 2017“, u petak, 9. februara u 19 sati, u Galeriji Narodnog muzeja u Čačku predstavljena je dvostruko nagrađena monografija mr Marijane Matović Jermeni u Čačku: 1885-1950, kojom je čačanski Narodni muzej uspešno zaokružio svoju bogatu izdavačku delatnost u 2017. godini.
Osnovnu nit monografije čine viševekovni kontakti Srba i Jermena koji datiraju od 1235. godine, kada je Sveti Sava, putujući po istočnohrišćanskim zemljama, prvi put posetio Kilikijsku Jermeniju. Već tada započinje dinamičan proces uzajamne saradnje i obogaćivanja ekonomskih, duhovnih i kulturno-književnih veza ova dva duhovno bliska i prijateljska naroda.
Mada žive na dva različita kontinenta, Srbi i Jermeni poseduju zajedničke nacionalne odlike – hrišćansku veru, stradanje, patriotizam, mentalitet i gostoljubivost. Međutim, najčvršće ih povezuje sećanje na Kosovski boj i Jermenski genocid, izrasli iz velikih nacionalnih tragedija.
Monografija na nov i zanimljiv način predočava temu koja je prvi put ovako studiozno obrađena, naišavši na izuzetan prijem kod kulturne javnosti, te za nju već vlada veliko interesovanje. Ova temeljna studija oživljava sećanje na stari Čačak i nekadašnje čačanske Jermene koji su ga sa pripadnicima drugih nacionalnosti – Rusima, Italijanima, Nemcima, Česima, Slovacima, Mađarima, Jevrejima, Slovencima, Hrvatima i drugima činili kosmopolitskim gradom. Zagledavši se u zavičajnu prošlost i nesvakidašnje sudbine jermenskih sugrađana iz epohe uspona čačanske varoši, autorka uspešno rekonstruiše jedno iščezlo vreme, „nošena željom da odgonetne neobično jermensko gospodstvo, neposustalo i ponosno, čak i u patnji.“
Fokus višegodišnjeg istraživanja mr Marijane Matović najpre su bili Jermeni u Čačku i Srbiji, potom i u svetu, a polazna tačka neistražena arhivska dokumenta i matrikule, oskudni biografski podaci o čačanskim Jermenima i malobrojne fotografije. Ove teme detaljno su obrađene u drugom delu knjige, dok prvi deo opisuje geografske, istorijske i kulturne odlike prve hrišćanske zemlje sveta, dolazak Jermena na Balkan i u Srbiju, međusobne dodire i prožimanja srpske i jermenske kulture u epohi nacionalnog preporoda i, najzad, doseljavanje Jermena u Čačak krajem XIX i početkom XX veka.
O viševekovnim srpsko-jermenskim istorijskim, kulturnim i književnim paralelama govorili su: Delfina Rajić, urednik monografije, dr Miloš Timotijević, recenzent i mr Marijana Matović, autor. Voditelj je bio Slobodan Bogojević, dok je fragmente iz monografije kazivao Slobodan Nikolić. Autori video-prezentacije, praćene zvucima jermenske tradicionalne muzike, bili su Marijana Matović i Mirko Drmanac.
PressLider